Antalya'da bulunan çok sayıda cami, Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin güzel örnekleri olarak ziyaretçilerini beklemektedir.

KESİK MİNARE: (Kilise Camisi, Korkut Camisi, Cuma Camisi, Cami-i Kebir)

Hıdırlık Kulesi'nin hemen arkasından doğu yönünde Kaleiçi'ne girildiğinde 300 metre kadar ilerde Kesik Minare'ye gelinir.

Bugün kentte birçok kilisenin kalıntısına rastlanmaktadır. İ.S. 4. ve 5.yüzyıllara ait bir kilise Antalya'da henüz bulunmuş değil. Yalnız Aziz Andronikos ve karısı Athanasia'nın kent kilisesinin, ziyaretgah olarak kullanıldığı kaynaklarda belirtilse de, yeri henüz saptanamamıştır. 4. yüzyıldan başlayarak Antalya'daki eski Roma tapınakları kapatıldılar hatta tahrip edildiler. Kaynaklara göre bir yuvarlak tapınak, bir Tyche tapınağı, Hesapçı Sokak ile Sakarya Sokağı'nın köşesinde, kentin ortasındaki agorada bulunuyordu. Bu tapınağın temellerine ait parçalar, Kesik Minare'nin güney batı temellerinde 1974'te yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Tıpkı Side ve Perge'de olduğu gibi Antalya'da da yuvarlak planlı bir tapınak agorada yer alıyordu ki onun yeri, 6. yüzyılda Pamfilya'daki en önemli kilise yapısı için arsa olarak seçildi. Bu anıtsal kilise, bugünkü Kesik Minare, haç planlı üç nefli bir bazilikaydı. Üç pencereli bir apsis doğuda kilise mekanını sınırlandırıyordu. Apsisin önünde üzeri kurşunla kaplanmış tahtadan yapılmış konik bir çatıyla örtülü yüksek dörtgen bir yapı yükseliyordu. Kilisenin ana yapısını oluşturan bu kulevari yapı, kentte çok uzaklardan dahi görülebilen, olasılıkla en yüksek yapı idi. Bu kilisenin inşaatında çok sayıda Roma blok mermerleri kullanılmıştır. Bunun yanı sıra taş işçileri kilise için yeni kaliteli başlıklar ve süslü bloklar da yapmışlardır. Bugün harap durumdaki bu eser Roma devrinde bir tapınak iken 5. yy'da kiliseye, 1485 yılında ise Sultan II. Beyazıd'ın oğlu ve Selim'inkardeşi Şehzade Korkut tarafından camiye çevrilmiştir. Batı yönünde ilave edilen minare ve cami 1919 yılında çıkan bir yangın sonucunda harap olmuş ve minaresinin uç kısmı da düşmüştür Bu nedenle bugün kullanılmayan bu yapıya “Kesik Minare” adı verilmiştir. Kullanılamaz durumda olan eserin büyüklüğü ve mermer işçiliği dikkati çekmektedir.

MURAT PAŞA CAMİİ:

Sadrazam Kuyucu Murat Paşa tarafından 1570 yılında inşa ettirilmiştir. Tek kubbeli ve minaresi olan bu cami, 1960 yılında onarım görmüştür.

MUSELLİM CAMİİ:

Tekelioğlu Camisi adı ile de tanınan bu cami, Elmalı Mahallesi, Hükümet Konağı'na yakın cadde üzerindedir. Yazıtına göre 1796 yılında Hacı Osman Ağa Kapıcıbaşı Mehmet Ağa tarafından yaptırıldığı yazılıdır. Caminin içi o devir çinileri ile süslüdür.

BALİBEY CAMİİ:

Balibey Mahallesi'nde, İsmetpaşa Caddesi üzerinde bulunan bu eser, II. Beyazıt devrinin akıncı beylerinden Malkoçoğlu adı ile de tanınan Balibey tarafından 15.yy'da yaptırılmıştır. Kare planlı ve iki şerefeli bir minaresi olan cami, 1964 yılında restore edilmiştir.

TEKELİ MEHMET PAŞA CAMİİ:

18. yy'da yapılan bu cami, eski Kalekapısı civarındadır. Üç kubbeli bir son cemaat yeri vardır, içi nakışlarla ve renkli camlarla süslü olan cami, bir minarelidir.

OSMANİYE CAMİİ:

Hamidiye ve Şarampol Camisi olarak da isimlendirilen bu cami, Muratpaşa mahallesinde, Matbaa sokak, Cumhuriyet İlkokulu yanındadır. Cami 1908 yılında inşa edilmiştir. Kurşunla kaplı olan minaresini Sultan Reşad yaptırmış olup, eser 1975 yılında Vakıflar Müdürlüğü'nce restore ettirilmiştir.

KESİK MİNARE CAMİİ:

Mimari yapısı eserin 19 yy'da yapıldığını göstermektedir. Ancak kimin tarafından yaptırıldığına dair herhangi bir bilgi yoktur. Balibey mahallesi, Kavaklı Sokağı'ndaki bu caminin minaresinin üst kısmı eskiden olmadığı için bu adı almıştır.

İSKELE CAMİİ:

Antalya Yat Limanı içindeki bu caminin inşa tarihi bilinmemektedir. Bu caminin altında bir doğal su kaynağı, caminin şadırvanını meydana getirir.

TAKKACI MUSTAFA CAMİİ:

Yerebakan Müftü veya Varsaklı Camii isimleriyle de tanınan, kare planlı ve tek kubbeli bu cami, Yüksekalan Mahallesi'nin Köse Sokağı'nda bulunmaktadır. İnşa tarihi bilinmemekte, ancak Varsaklı adında bir şahıs tarafından inşa edildiği ve Takkacı Mustafa tarafından tamir ettirildiği vakıf kayıtlarında belirtilmiştir. Cami, Vakıflar Müdürlüğü'nce 1976 yılında onarım görmüştür.

ALAEDDİN CAMİİ:

Kılınçarslan Mahallesi'nde bir Rum kilisesi iken, Sultan Alaeddin Keykubat devrinde camiye çevrilen bu eser, üç nefli bir bazilika tipindedir. Tavan haç şeklinde çıkıntılarla süslüdür, iki taraftan üst kattaki pencerelerle cami aydınlanır. Papaz mahfeli olan bu kısım, bugün kadınlar mahfeli olarak kullanılmaktadır.

OSMAN EFENDİ CAMİİ:

İmaret Cami olarak da isimlendirilen bu cami, Tuzcular Mahallesi Mescit Sokak'ta bulunmaktadır.

SOFULAR CAMİİ:

Kızıltoprak Mahallesi Kasap Durmuş Sokak'taki minaresi olmayan bu cami, tepede dört, alttan sekiz pencere ile aydınlanır. Kadınlar mahfeline giriş kısmında küçük bir avlusu vardır.

KARAKAŞ CAMİİ:

Cafer Ağa Camisi olarak da bilinen bu cami, Hadrianus Kapısı karşısında olup cumhuriyetten önce yapılmıştır. 1954 yılında Vakıflar Müdürlüğü'nce camiye, o yıl bir de minare eklenmiştir. 1990 yılında yıkılmış, yerine yenisi inşa edilmiştir.

ŞEYH SİNAN CAMİİ:

Sinan mahallesi, Recep Peker Caddesi üzerindeki bu caminin yazıtında, 16. yy'da inşa edildiği yazılıdır. Minaresi olan caminin bahçesinde Şeyh Sinan'a ait bir türbe vardır.

DEMİRCİ KARAALİ CAMİİ:

Eskiden Timurcu Karaali Camisi adı ile de adlandırılan bu cami, Demircikara Mahallesi'nde olup, minaresi üzerinde Hicri 1150 tarihi yazılıdır.

AYANAĞA (AYANOĞLU) CAMİİ:

19.yy'da yapıldığı tahmin edilen cami, Şarampol Caddesi'nde, alt katı dükkan olan bir binadadır.

KARA ÖMER ÇAYBAŞI CAMİİ:

Sinan Mahallesi'ndeki bu caminin 14.yy'da inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kare planlı cami, yedi dikdörtgen pencere ile aydınlanır. Ahşap çatılı ve minaresi yoktur.

KIR CAMİİ:

Alan Mahallesi, meydan civarındadır. Daha önceki caminin yerine cumhuriyet devrinde yeniden inşa edilen camiye 1964 yılında bir minare eklenmiştir.

AHİ YUSUF CAMİİ:

Eski Kaleiçi, Selçuklu Mahallesi Mermerli Sokak'ta bulunan bu mescit, yazıtına göre 1249 tarihinde Ahi Yusuf adına yaptırılmıştır. Kare planlı ve tek kubbelidir. Kuzeydeki giriş kapısı kesme taştan yapılmış ve üzerinde bir niş vardır. Eski resimlerden önceleri, kuzey cephede sütunlu bir son cemaat yeri bulunduğu bilinmektedir. Bu son cemaat yeri avlu duvarı ile giriş kapısı kenarlarında kalmıştır. Mescidin içi çok sade, yarım silindir şeklindeki mihrabının iki yanında sivri kemerli pencereler bulunmaktadır. Bu mescidin kuzeyinde eski kale duvarları kalıntıları arasında Ahi Yusuf'a ait bir türbe bulunmaktadır. İki katlı türbenin üst katına açılan blok taşlardan yapılmış profilli bir kemer göze çarpmaktadır. Mescidin dar sokağında, mescide bitişik yazıtı oldukça tahrip olmuş bir de çeşme bulunmaktadır 1962 yılında Vakıflar Müdürlüğü'nce ve 1990 yılında Mehmet Yazar tarafından restore edilmiştir.

ŞEYH ŞÜCA CAMİİ VE TÜRBESİ:

Çaybaşı Mahallesi'ndeki bu eser, yazıtına gore, Selçuklular devrinde 1238 yılında inşa edilmiştir. Caminin etrafında birçok binanın bulunması, burasının bir tekke olduğunu göstermektedir. Bugün yalnız temel kalıntıları bulunan caminin yazıtında imaret ve türbe olarak belirtilmektedir.

HACI ZELİHA MESCİDİ:

(Kemiklik Mescidi): Kışla Mahallesi'ndekibu eser Hicri 341 yılında inşa edilmiştir.

ZERDALİK MESCİDİ:

Sinan Mahallesi'ndeki bu eser minareli olup, yapılış tarihi hakkında bir bilgi yoktur.

KAVAKLI MESCİT:

Balibey Mahallesi'ndeki bu mescidin tarihi hakkında bilgi yoktur.

ARAP MESCİDİ:

Yüksekalan Mahallesi'ndeki bu cami, kare planlı. ahşap yapılı ve minaresizdir. Karşısında bir çeşme ve mescide ait bir ev vardır.

AHİ KIZI (Nakip Kızı) MESCİDİ:

Eski Kaleiçi'nde, Aydoğdu Sokak'taki bu eser, 14. yyda inşa edilmiş ve 1958 yılında Vakıflar Müdürlüğü'nce onarılmıştır. Bu caminin karşısında, bir ev içinde Ahi Kızı Türbesi vardır.

KARA MOLLA MESCİDİ:

Barbaros Mahallesi, Kocatepe Sokağı'nın başında yer alan ve 1999 yılında restore edilen mescidin, mimarisine göre 15. yy'da inşa edildiği sanılmaktadır.